ers talwm

Dw i'n teimlo'n euog braidd heb sgrifennu ers wythnos. Dw i ddim wedi colli diddordeb yn fy mlog. Naddo wir. Diffyg pynciau sy ar fai fel arfer. Does dim llawer yn mynd ymlaen wedi i ni ddathlu'r Nadolig. Un peth dw i'n ddiolchgar amdano ydy fy mod i wedi dechrau gwella o'r diwedd. Roedd gen i annwyd ofnadwy oedd yn para ers pum wythnos.

Y llyfr dw i'n darllen ar hyn o bryd ydy Rhys Lewis gan Daniel Owen. Prynes i hwn flynyddoedd yn ôl ond heb ei orffen. Mae o'n ddigon difyr a hefyd dw i'n cael ymarfer darllen yr iaith ffurfiol. Mae gen i ddau lyfr gan T.Rowland Hughes i'w darllen ar ôl hwn.

Mae'r eira wedi mynd bron ond does wybod pryd dechreuith fwrw eto. Yn Hawaii mae'r gŵr ar hyn o bryd yn ymweld ei rieni (a mwynhau'r haul heb os!)

storm eira

Mae hi'n dod tuag aton ni. Eisoes mae'r tymheredd yn disgyn fel cerrig mewn dŵr ac mae yna haen wen ar y toeon dros y ffordd. Cafodd yr ardal Oklahoma City eira drwm yn barod. Dydy neb yn cael mynd ar y traffyrdd. Mae'r ferch hynaf a'i gŵr i fod yma yfory ond fedran nhw ddim dod nes i'r tywydd wella. Rhaid gohirio cinio Nadolig. Gobeithio y cân nhw ddod dros y Sul.

bydda i'n prysur goginio

Dyma ramadeg Cymraeg dw i newydd ddysgu, diolch i "Cysill," gwasanaeth Prifysgol Bangor. Sgrifennes i, "bydda i'n brysur coginio" a dwedon nhw fod "bydda i'n prysur goginio" sy'n iawn.

Yn ogystal â chywiro camsillafu, maen nhw'n cywiro camgymeriadau gramadegol hefyd. Wrth gwrs nad ydyn nhw'n gywir bob tro wrth reswm, a bydda i'n pwyso'r botwm "anwybyddu" yn aml hefyd. Eto i gyd, teclyn hwylus dros ben ydy o.

mac newydd

Mae MAC newydd gynnon ni o'r diwedd. Roedden ni wedi bod yn defnyddio'n hen liniadur wedi i'n prif gyfrifiadur gael ei ddinistrio gan fellten fisoedd yn ôl. A dweud y gwir, roedd o'n eithaf hen hefyd (2002) er fod o'n gweithio'n ffyddlon. Felly mae'n hen bryd i ni gael un newydd beth bynnag.

MAC Mini sydd gynnon ni, ac mae o'n "mini" go iawn. Fedra i ddim credu fod o'n medru gwneud llawer mwy na'r hen MAC mawr. Wedi dweud hynny, mae gynnon ni gysylltiad rhyngrwyd araf. Felly fedrwn ni ddim disgwyl gormod. 

Efallai mai iMAC sy'n fwy poblogaidd, ond mae o'n rhy ddrud i ni. Dw i'n hollol fodlon gyda'r Mini hwn.

diwrnod mawr

Graddiodd fy ail ferch yn y brifysgol leol heddiw ynghyd â'r cannoedd o fyfyrwyr eraill. Roedd y neuadd dan ei sang. Ces i weld y seremoni'r tro hwn. 

Fedrwn i ddim peidio sylwi ar wahaniaeth yn yr awyrgylch. Fyddai neb yn beiddio yngan gair mewn seremonïau graddio (ac mewn unrhyw seremoni) yn Japan. Byddai pawb mor ddistaw â llygoden ac yn ddifrifol, ond yn America, byddai'r teuluoedd a'r ffrindiau'n cymeradwyo a chwibanu'n uchel hyd yn oed. 

Mae fy merch eisiau gweithio fel athrawes yn Japan ac yn chwilio am swydd ar hyn o bryd.

siocled

Pan oeddwn i'n aros gyda Judy yn y Bala, clywes i hi'n dweud pa mor dda oedd siocled Cadbury, llawer mwy blasus na siocled Hershey. A dweud y gwir bod hi'n meddwl bod yr olaf yn ofnadwy a fy annog i drio Cadbury. Roedd ei hysbysiad yn syndod i mi achos mod i'n credu'n siwr bod siocled Hershey'n eithaf da!

Doeddwn i ddim yn sylweddoli tan yn ddiweddar bod siocled Cadbury'n cael ei werthu yn Wal-Mart er un wnaed gan Hershey. Dyma brynu bar bach a'i fwyta (o dipyn i beth)....  Mae Judy'n iawn. Mae o'n fwy blasus na Hershey ond yn ddrytach hefyd. Baswn i'n prynu Cadbury nes ymlaen pe bai o'n rhatach.

y gelyn ar y trên

Fedrwn i ddim rhoi'r llyfr i lawr. Roedd rhaid i mi gael gwybod beth fyddai'n mynd i ddigwydd. Sôn am nofel afaelgar! Dw i newydd orffen un o nofelau T.Llew, sef y Gelyn ar y Trên. 

Stori am antur hogyn gyda diddordeb mewn trenau ydy hi. Roedd rhaid i Guto fynd i weld y Royal Scotsman a fyddai'n pasio trwy ei dref fach am y tro cyntaf erioed boed yr ysgol neu beidio. Ond beth welodd o drwy ei finociwlars yn ogystal â'r injan trên enwog?

Mae'n ddifyr o'r dudalen gyntaf ymlaen ac mae'r stori'n datblygu'n gyflym dros ben. Ces i fy nharo unwaith a rhagor gan ddawn T.Llew. Ond rhaid dweud bod y stori'n gorffen braidd yn drist. Tybed bod ei brofiad chwerw yn ystod yr Ail Ryfel Byd yn adlewyrchu ynddi hi.

Byswn i'n dweud mai fy ail ffefryn ydy'r nofel 'ma beth bynnag. (Barti Ddu, gyda llaw ydy fy ffefryn cyntaf.)

sut i yrru bisgedi at filwyr yn Affganistan?

Mewn pecyn Pringles!

Mae fy merch 16 oed a'i ffrindiau'r ysgol ynghyd rhai disgyblion ar draws America'n paratoi anrhegion Nadolig i'r milwyr yn Affganistan. Un o'r eitemau a gewch chi yrru ydy bisgedi cartref. 

Dyma fy merch yn crasu  ei 'sugar cookies' ar ôl swper ddoe a'u rhoi nhw mewn pecyn Pringles gwag. Y peth anodd oedd eu crasu nhw fel y bydden nhw'n ffitio yn y pecyn. Roedd rhaid asglodi o gwmpas rhai ohonyn nhw.

Gobeithio y gwneith yr anrhegion gan blant yr ysgolion ddwyn tipyn o gysur i'n milwyr ni yn yr anialwch.

coeden nadolig

Dan ni ar ei hôl hi eleni eto. Mae'n coeden Nadolig blastig ni wedi colli ei bôn, felly roedd rhaid dyfeisio. Yn y diwedd gwnaeth cadair y tro. Mae'r goeden yn sefyll yn gadarn o leiaf. Roedd y plant iau wrthi'n ei haddurno heno tra oedd corau ysgol Glan Clwyd yn canu yn y cefndir. Mae yna anrhegion wedi'u lapio'n barod. Byddan nhw o dan y goeden nes ymlaen.

Mae'r tywydd wedi troi'n aeafol yn ddiweddar o'r diwedd a chyneuon ni dân cyntaf yn y llosgwr logiau. Mae'r Nadolig ar y trothwy.

enw drwg

Roeddwn i'n teimlo'n ofnadwy wrth ddarllen newyddion ar lein y bore 'ma.

Mae'r chwistrell fôr garped wedi cyrraedd Caergybi sy'n fygythiad i fywyd môr Cymru gyfan. Ac mae o'n wreiddiol o Japan!! Dw i bron â theimlo'n gyfrifol yn bersonol er nad oes yna ddim byd i mi wneud amdano fo.

Gobeithio bydd y Cyngor Cefn Gwlad yn llwyddo i gael gwared arno fo'n fuan.

brat cymraeg

Gyrrodd fy merch hynaf luniau a dynnodd hi yn ystod y cinio mawr. Dyma fi wrthi'n gweini pasteiod pwmpen wedi'u hanner llosgi. Y fi argraffodd DA IAWN ar fy mrat. (Fy hoff frat ydy o wrth reswm.) Cliciwch y llun i weld y geiriau'n well. Un o fy merched iau a grasodd y bisgedi.

ar ôl yr wyl

Mae'r plant hyn wedi gadael y p'nawn 'ma, ac mae'r gweddill o'r teulu i ffwrdd heblaw am yr hogin fenga. Dw i newyydd orffen golchi'r dillad gwlau a hwfro ddwy ystafell. Does dim rhaid i mi baratoi swper heno. Dyma gael hoe fach efo panad o Paned Gymerig. 

Mi wnes i "enchilada" efo'r twrci oedd ar ôl neithiwr. Cuddiodd y perlysiau cryf arogl y cig. Roedd yn saig lwyddiannus. Dw i'n bwriadu gwneud hon ar ôl bob cinio twrci.

Wnaethoch chi wrando ar Ddal i Gredu heddiw? Rhys Llwyd sy'n westai'n trafod ei ffydd efo Maldwyn Thomas.

cinio gwyl ddiolchgarwch, 2

Dyma ginio mawr wedi drosodd a dw i wedi ymlâdd. Roedd y twrci'n flasus, diolch i'r bag popty. Aeth popeth yn iawn heblaw am y pasteiod pwmpen a oedd ar fin llosgi. (Anghofies i droi tymheredd y popty i lawr ar ôl y 15 munud cyntaf.) Ac eto cafodd pawb amser da. Roedd yna 13 wrth y bwrdd. Baswn i wrth fy modd yn ymlacio mewn 'onsen' - tarddell boeth yn Japan rwan!

cinio gwyl ddiolchgarwch, 1

Gwyl Ddiolchgarwch ydy hi heddiw yn yr Unol Daleithiau. Mae'r rhan fwyaf o'r teuluoedd yn cael cinio traddodiadol mawr heddiw ond bydda i a fy nheulu'n cael ein un ni ar ddydd Gwener ers i'r ferch hanaf briodi. Gyda theulu ei gwˆr mae hi'n treulio dydd Iau ac wedyn dod aton ni ddydd Gwener. Felly bydda i'n coginio fy nhwrci yfory.

Es i a'r teulu i dyˆ bwyta yn y dref am ginio twrci fel llynedd. Yr un tyˆ bwyta sy'n cynnig cinio'n rhad ac am ddim eto. Roedd o'n llawn o fyfyrwyr a rhai trigolion a oedd eisiau derbyn y cynnig hael. Cafodd pawb ddigon o fwyd blasus.

dw i'n dysgu, rwy'n dysgu, rwyf yn dysgu, neu...

Dw i'n defnyddio'r ffurf 'dw i' ers dechrau dysgu Cymraeg rhyw chwe blynedd yn ôl, a fedra i ddim meddwl dweud dim byd arall ar lafar. Ond dw i'n gwybod bod 'dw i' yn eithaf anffurfiol ac eisiau defnyddio rhywbeth arall pan ysgrifenna i'n ffurfiol, e.e. llythyron ymholiad ayyb. (Dw i'n bwriadu cadw 'dw i' yn fy mlog .)

Beth ydy'r ffurf bersonol amser presennol 'bod' addas yn yr achos hwn? Un o'r pethau anodd i ddysgwyr Cymraeg ydy hyn yn fy nhyb i. 

golygfa

Pan gyrhaeddais ben y bryn y bore ma, dyna beth welais at y dwyrain - haenau o fynyddoedd glas yn nofio yn y niwl gwyn yn y pellter. Dyma droi i mewn i'r fynwent yn ymyl i dynnu lluniau o'r olygfa. Mae hi mor hardd fel fy mod i wedi penderfynu gosod y llun fel 'header.'

wedi gorffen

Dw i newydd orffen uned olaf Cwrs Meistroli ac yn teimlo cymysgedd o falchder a thristwch. Falch o, wrth gwrs, gyflawni'r cwrs a thrist oherwydd nad oes gen i ddim uned i'w wneud a'i gyrru hi at fy nhiwtor. Ond dyna ni. Y mae amser i ddechrau ac amser i orffen.

Roedd yn wych cael dysgu mewn strwythur a bod yn atebol am fy ngwaith heb sôn am gael gofyn cwestiynau i fy nhiwtor. Mae Nia, gyda llaw, yn diwtor medrus a ffeind. Mae hi'n barod i helpu bob tro. 

Yr unig broblem gyda'r cwrs oedd y modd cludiant fel enw'r cwrs yn ei awgrymu - trwy'r post. Roedd yna ddwy streic Bost Brenhinol ers i mi ddechrau Cwrs Pellach ddwy flynedd yn ôl. Aeth uned ar goll hyd yn oed. Clywes i si y byddai'r cyrsiau'n mynd ar lein cyn hir. Basai hynny'n cyflymu'r broses yn sylweddol a dileu'r tâl post. Ond ar y llaw arall, basai hynny'n cwtogi'r mwynhad o wneud y cyrsiau..... O, wel, rhaid bwrw ymlaen, tydy?

o law i law

Doeddwn i ddim yn bwriadu darllen 'o Law i Law' yn wreiddiol a dweud y gwir ond prynais gopi o barch i Lanberis wedi treulio wythnos mor ddymunol yno. Ond ces i fy siomi ar yr ochr orau. Dw i wedi crio a chynhyrfu wrth ddarllen nofelau Cymraeg o'r blaen, ond dw i ddim yn cofio chwerthin yn braf. 

Mae John Davies, y prif gymeriad yn atgofio ei ddyddiau cynt. Pan ddaeth ffilm fud i'r pentref am y tro cyntaf, cafodd o a'i ffrind iddo eu gofyn i ddarparu 'sound effects' tu ôl y sgrin er mwyn tynnu mwy o bobl i'r ffilm. Er gwaethaf eu holl ymdrechion, daeth y "sound effects' eiliadau yn rhy hwyr a chaethon nhw eu hwtio gan y gynulleidfa. Druan o'r hogia!

Dydy fy nisgrifiad ddim yn ddigon da i gyfleu pa mor ddoniol ydy'r olygfa. Edrycha i ymlaen at ddarllen gweddill y nofel.

golygfa arall

Er fy mod i wedi dweud wrth Neil na sgrifenna i am swper mwyach, roedd rhaid tynnu llun o blât fy mab fenga heno. Caethon ni giw iâr, tatws stwns gyda grefi a brocoli. Creodd o olygfa yn ddangos coed gwyrdd o gwmpas llyn distaw... Os oes yna blant sy ddim yn hoffi brocoli, efallai'r basai hyn yn eu temtio nhw i'w bwyta.

golygfa'r geni

Sbïwch beth ges i gan Judy o'r Bala! Hi ydy'r Saesnes yr arhosais gyda hi yn ystod yr Eisteddfod. Cogyddes gampus ydy hi ac mae hi'n gwau'n fedrus dros ben. Addawodd hi y byddai'n gwau set olygfa'r geni pan oeddwn i gyda hi. A chyrhaeddodd becyn heddiw. Mae pob doli'n cael ei gwau'n ofalus iawn ac maen nhw i gyd mor annwyl. Gosoda i nhw ar fwrdd ar ôl Gwˆyl Ddiolchgarwch.

gair newydd

Mae'n wych dod ar draws gair dw i newydd ei ddysgu mewn cyd-destun arall!

'Geriach' ydy'r gair y tro hwn. Un o'r geiriau dw i wedi ei ddysgu yn Uned 20, uned olaf y cwrs Cymraeg trwy'r post, a gair rhyfedd braidd ydy o achos fod o'n swnio fel ansoddair cymharol  - rhatach, iachach, oerach, geriach. Ond enw ydy o.

Dw i wedi dechrau darllen 'o Law i Law' a brynes i'n ail law ym maes yr Eisteddfod. Wrth gofio mynd i'r dref Caernarfon am ddiwrnod o hwyl gyda'i ewythr, mae John Davies, y pryf gymeriad yn adrodd beth ddwedodd ei fam wrth ei brawd:

"Daliai fy mam fod f'ewythr yn fy nifetha'n lân a châi ef siars ganddi, pan adawem am y trên, i beidio â phrynu melysion a phob math o 'hen geriach' imi yn y dref."

Does yna ddim treiglad meddal ar ôl 'hen' gyda llaw?

fedrwch chi weld

Fedrwch chi weld y Ddraig Goch? Pan barcia i fy nghar ym maes parcio Wal-Mart, gwna i'n siwˆr y wynebith blaen y car allan. Ches i erioed sylw gan neb hyd yma gwaetha'r modd, ond pwy a wˆyr?

croeso mawr i oklahoma, mr. huckabee!

Roedd siop lyfrau fach yn Edmond, Oklahoma yn llawn dop neithiwr. Roedd yna gannoedd o gefnogwyr Mike Huckabee yn ciwio i gael ei lofnod ar gopïau ei lyfr newydd. 

Fy merch hynaf a'i gwr oedd dau ohonyn nhw. Cefnogwraig Huckabee bybyr ydy hi a dyma hi'n peintio llun bach sydyn a rhoi'n anrheg iddo fo ynghyd â'r cerdyn yr ysgrifennodd fy mhlant iau negeseuon arno.

Mae o'n cael amser caled ond ceith o hyd i ffrindiau yn Oklahoma.

barod am y gaeaf

Amser cael lanhau'r simnai mae hi rwan er bod hi'n dal yn gynnes. Does wybod pryd bydd hi'n troi'n aeafol. Felly daeth yr hogia arferol i wneud y gwaith. Roedd yn cymryd yn hirach nag arfer. Rhaid bod y simnai'n fwy budr. Ar ôl iddyn nhw fynd, roedd y gwaith hwfro'n fy nisgwyl. Hyn ar ôl yr holl waith cribino'n ddiweddar! Doedd gen i ddim dewis ond bwrw ymlaen.

Wedi blino'n lân. Yr hyn roeddwn i'n meddwl amdano tra oeddwn i'n hwfro oedd - panad! Paned Gymreig hefo llymaid o lefrith. A dw i'n ei fwynhau o wrth sgwennu hyn. :)

cribino!

Mae'r mab hynaf i ffwrdd. Mae'r gwˆr yn brysur dros ben. Mae gan y ferch hyˆn gefn tost. Mae gan y merched iau asthma. 

Rhaid gwneud y gwaith cribino wedi i'r cymdogion gribino eu gerddi blaen yn ddiweddar. Faswn i ddim eisiau i'r dail yn ein gardd ni gael eu chwythu i'w gerddi taclus. 

Felly dim ond fi a'r mab fenga sydd ar gael i wneud y gwaith. Roedden ni'n gweithio am ryw awr neithiwr yn y tywyllwch ac awr arall prynhawn yma. Basai'n ormod i ni'n ddau gribino'r ardd gyfan. Dim ond lle mwyaf amlwg iddi edrych yn ddigon taclus cribinon ni. Dw i wedi ymlâdd ond yn fodlon bod y gwaith wedi gorffen (am eleni!)

collddail

Dw i newydd ddod ar draws y gair hwn wrth ddarllen papur bro Dyffryn Ogwen. Collddail - un o eiriau Cymraeg hunanesboniadol. Sut ydw i fod i wybod sut i ynganu heb sôn am beth ydy ystyr y gair hwn - deciduous?

panad

Roedd y te a ges i yng Nghymru'n hynod o dda bob tro. Un o'r pethau dw i'n ei golli ydy o. 

Fedrwn i ddim dioddef y te a werthir yn y siopau yma mwyach, a dyma yrru e-bost at Carol yn Llanberis yn gofyn pa fath o de maen nhw'n ei yfed. Paned Gymreig wrth gwrs, a dyma brynu rhai ar lein gan gwmni o Texas. 

Mae o newydd gyrraedd a ches i banad hyfryd wrth ddarllen y pob gair Cymraeg ar y pecyn.

y fflam olympaidd

Wedi clywed gan Linda am y Fflam Olympaidd a ddaeth drwy'r dref Comox, dyma feddwl sut basai'n teithio dros y môr. Ar y llong efallai. Beth fasai'n ddigwydd yn y nos? Tybiodd fy ngwr mai cael ei ddiffodd yn ystod y nos a chael ei gynnau'r bore wedyn rhag achosi tân basai fo! Na, fedrwn i ddim credu hynny. Y fflam arbennig ydy o sy'n cael ei gynnau yng Ngroeg.  

Dyma'r ateb. 

 - awyren arbennig, criw o osgorddion i amddiffyn y fflam dydd a nos! Am ofal!

tawelwch yn Llanberis

Er bod y caffi newydd ar gopa'r Wyddfa wedi dod â nifer mawr o ymwelwyr i Lanberis yn rhoi hwb i economi'r dref, efallai nad ydy'r trigolion yn medru teimlo rhywfaint o ryddhad wedi i'r caffi gau ei ddrws dros y gaeaf.

Ymysg yr holl brysurdeb yn y dref, roedd y trên bach a oedd yn cario'r ymwelwyr a oedd am weld y caffi newydd yn rhedeg bob hanner awr.  Roedd o'n chwydu mwg du o'i gwmpas wrth ddringo a disgyn y mynydd. Roedd yr arogl mor ofnadwy fel fy mod i'n teimlo'n sâl a phenderfynais beidio mynd ar y trên wedi'r cwbl. Mae yna nifer o dai o gwmpas yr orsaf. Dw i'n teimlo dros y bobl sy'n byw yno. Tybed oes yna gynllun i wneud y trên yn drydanol?

'wedge formation'

Ar ôl gwylio hanes Buddug ar 'You Tube,' cafodd fy mab fenga syniad. Dyma fo'n creu gyda'i Lego golygfa'r frwydr rhwng byddin Rufeinig a phobl Buddug. Sbïwch ar 'Wedge Formation' y Rhufeinwyr.

ras 5 cilomedr

Mae'n braf (am newid) heddiw. Cynhaliwyd ras bum cilomedr flynyddol a noddwyd gan Adran Optometreg. Roedd fy ngwr yn rhedeg yn y ras gyda'n mab hynaf ers blynyddoedd ond mae'r olaf wedi symud i ffwrdd i fynd i'r brifysgol bellach a doedd o ddim yn medru dod yn ôl y tro hwn. 

Ymunodd rhyw 170 o bobl y dref, hen ac ifanc. Roedd y rhan fwyaf yn rhedeg ac roedd y lleill yn cerdded. Cael hwyl yn hytrach na chystadlu ydy amcan y ras.

Roedd yna declyn newydd, sef sglodyn electronig. Clymodd pob rhedwr un wrth ei esgid i gofnodi ei amser gorffen. Tynnwyd o ar ôl y ras. Hwylus iawn.

lledota

Darllenais yng nghylchgrawn Llafar Gwlad am ledota, sef y dull o ddal lledod gyda'r traed yn ardal Porthmadog flynyddoedd yn ôl. Byddwch chi'n cerdded trwy'r dwr tuag at un sy'n gorffwys mewn tywod, (rhaid gwylio'n graff) a'i throedio! Diddorol ar y naw!

Mae gynnon ni ddull arall o ddal pysgod yn Oklahoma a elwir "noodling," sef y dull o ddal "Catfish" gyda'r dwylo. Dw i erioed wedi gweld neb yn "noodle" ond clywais y gallai hynny fod yn beryglus. 

streic eto!

Dw i'n dal i ddisgwyl y ddwy uned wedi'u marcio gan fy nhiwtor. A dw i ddim yn siwr a ddylwn i yrru'r uned wedi'i orffen ati hi eto chwaith. Mae fy ngwr yn hir ddisgwyl y lensys cyswllt o Loegr i'w waith ymchwil. 

Dw i wedi dysgu gair newydd arall yn ddiweddar, a chael ei ddefnyddio fo mewn cyd-destun:

"bydd y streic yn cael effaith andwyol ar ddysgwyr!"

ddim ar gael yn eich ardal

Ewch i wefan BBC Cymru hon. Dach chi'n gweld y ffeil sain i glywed cyfweliad Ifor ap Glyn? Beth welwn i a'r bobl sy'n byw tu allan i DU ar ôl clicio'r triongl bach ydy hyn:

Ddim ar gael yn eich ardal

(mewn llythrennau gwyn ar gefndir du)

Pam ddim? Peidiwch â dweud bod a wnelo hyn â'r hawlfraint. Cawn ni glywed yr union beth ar Radio Cymru heb broblem.

ymarfer yr ymennydd

Yn ddiweddar dw i'n anghofio enwau a ballu mwy o lawer nag o'r blaen (wrth reswm!) Soniodd fy merch hyna am y safle hwn y bore ma a dyma gofrestru ar fy union. Mae'r ymarferion yn syml a dim ond munudau a gymrith i'w gwneud. Yn anad dim, (dyma i ti eto Neil!) maen nhw'n rhad ac am ddim. Mae yna safleoedd eraill tebyg a dw i heb ymchwilio ynddyn nhw ond mae hyn yn ymddangos yn dda. Mae gynnyn nhw amcan rhagorol hefyd. Sbïwch ar 'amdanon ni.'

Dw i'n mynd i wneud hyn yn ogystal â 'Tai Chi' bob bore.

gair newydd

Dw i ryw feddwl y bydda i'n cofnodi o dro i dro geiriau neu ymadroddion newydd diddorol y bydda i'n dod ar eu traws fel y medra i'w dysgu'n dda a hefyd hwyrach y byddan nhw o fudd i'r dysgwyr eraill sy'n darllen fy mlog. 

Y gair cynta ydy - disymwth

Des i ar ei draws ddwywaith yn ddiweddar:

"Mi ddaeth y cerdyn yn fwya disymwth yn y diwedd..." (hunangofiant Trebor Edwards)

"...y ffilm yr oedd yr actor Heath Ledger ar ei hanner pan fu farw'n ddisymwth .." (adolygiad ffilm gan Lowri Haf Cooke)

ateb arall

Felly pwy sy'n penderfynu'r enwau gorseddol i'r aelodau newydd? Dyna gwestiwn a gododd yn fy mhen wrth i mi wylio'r seremoni yng nghae Eisteddfod y Bala. A dw i newydd gael ateb.

Dw i wrthi'n darllen hunangofiant Trefor Edwards ar hyn o bryd. Un diddorol ydy o, ac yn anad dim, dw i'n deall ei Gymraeg yn dda! Hwyrach y bydda i'n sgrifennu mwy amdano fo ar ôl ei orffen. 

Cafodd o ei ethol yn aelod o'r Orsedd yn Eisteddfod Machynlleth ym 1981 a gofynnwyd iddo anfon hyd at dri enw ar gyfer ei enw gorseddol. Fo a wnaeth ddewis yr enw Trebor o'r Bryniau! Dyna fo! Enw da beth bynnag.

buddug

Des i ar draws Buddug wrth ddarllen am y Rhufeiniaid yn Hanes Cymru. Hanes ofnadwy o echryslon a gwaedlyd sy'n fy atgoffa i o hanes William Wallace ydy o. Serch hynny dyma chwilio am wybodaeth amdani a chael hyd i raglen BBC chwe rhan ar You Tube. Mae'r rhaglenni hanes gan BBC yn wych o lawer. Daw hanes yn fyw gyda chymorth gweledol. A dw i'n falch iawn cael eu gweld nhw ar You Tube.

Gyda llaw, clywes i y câi ffilm newydd gan Mel Gibson amdani hi ei dangos y flwyddyn nesa. Dw i'n siwr y bydd hi mor 'heart-rending' â Braveheart. (Fedra i ddim ffeindio'r ansoddair addas.)

dotiau coch

Am declyn! Welais erioed y ffasiwn beth. Wel, hwyrach bod hyn wedi bod ers amser a dim ond fi sy heb wybod amdano. Digon posibl. Beth bynnag, dyma fo, map sy'n dangos pwy wedi ymweld y blog. Mae'n ddiddorol gweld y gwledydd amrywiol lle mae'r ymwelydd yn byw ynddyn nhw. Dw i'n siwr mai fi sy'n cynrychioli'r ddot yng nghanol yr Unol Daleithiau! Ac mae yna rai o Vancouver (neu Comox) efallai?

ymarfer corff

Es i ddosbarth arall yn y ganolfan ffitrwydd wedi i ddosbarth Tai Chi gael ei ganslo ond roedd yn eithaf caled ac roedd fy mhengliniau a fferau'n brifo'n arw ar ôl i mi orffen. ^^; Wna i ddim mynd yn ôl.

Dw i eisiau gwneud rhywbeth i ymarfer corff yn ogystal â cherdded. Mae dawnsio llinell yn iawn ond bydd yn neis cael gwneud pethau gwahanol hefyd. Yna, des i ar draws 'New York City Ballet Workout' ar You Tube heddiw. Mae o'n dda iawn. Mae yna ryw ddeg o rannau byrion digon hawdd ond digon heriol. Yr unig broblem ydy bod ein cysylltiad rhyngrwyd ni'n rhy araf fel y fy mod i'n gorfod aros yn hir iddyn nhw lawrlwytho cyn gwneud y rhan ganlynol. Dw i'n mwynhau serch hynny.

pecyn cadarn

Ces i becyn gan gwales.com heddiw. Prynais Hanes Cymru gan J.G. Jones, a dau gylchgrawn. Mae gen i lyfrau hanes Cymru yn Saesneg ond dw i eisiau darllen yn Gymraeg. 

Maen nhw'n gwneud y gwaith lapio llyfrau'n drylwyr ar y naw bob tro. Mae'r pecyn yn fwy cadarn fyth y tro hwn y fel mae hyd yn oed y cylchgronau tenau wedi cyrraedd yn gyflwr perffaith. Sbïwch ar yr haenau o'r pacin! Diolch yn fawr i bwy bynnag a wnaeth y gwaith.

dim eto

Bydd y sbwriel yn cael ei godi ar ddydd Llun yn yr ardal yma. Ond heddiw roedd o'n dal am 3 o'r gloch yn y prynhawn. Dylai hyn fod wedi canu'r gloch ond es i swyddfa'r post i yrru fy ngwaith at y tiwtor Cymraeg   beth bynnag. Roedd y drws ar glo. Ac roedd yna arwydd arno fo, "Columbus Day." Mae yna sawl gwˆyl felly yn yr Unol Daleithiau. Dim ond y gweithiwyr cyhoeddus heblaw'r athrawon sy'n cael diwrnodau i ffwrdd yn achosi anghyfleusterau i'r bobl gyffredin.

Digwyddodd hyn o'r blaen ond ddysgais mo'r wers!

wyneb newydd

Dechreuodd rhywun newydd ddod i'n heglwys ni. Dennis, athro hanes Ewrop yn y brifysgol leol ydy o. Mae o'n dod o Rwsia ac yn medru pump o ieithoedd. Cafodd fy ngwr gyfle i dreulio amser gyda fo ddoe ac roeddwn i'n awyddus i siarad â fo hefyd. Gyda chymorth google, dysgais bedwar ymadrodd Rwsieg yn sydyn:

Dôbre wˆdre (bore da)

Minya zafwt ______. (______ dw i.)

Spasîba (diolch)

Dasfidania (hwyl)

Dwedais "Dôbre wˆdre" wrtho fo y bore ma, ac atebodd o "con nitsi wa" (helo yn Japaneg!) Mynychodd o ddosbarth Japaneg am wythnos ac mae o'n dal i gofio rhai ymadroddion. Ces i ddweud y pedwar ymadrodd Rwsieg i gyd ac roedd o'n fy neall!  Cawson ni sgwrs am ieithoedd wedyn.

ateb

Gofynnais i fy ffrindiau ar ôl Eisteddfod y Bala beth fyddai'n digwydd i'r gadair na chafodd ei gwobrwyo. Doedd neb yn gwybod.

Ces i fy ateb y bore ma. Roedd yn siom mawr peidio gweld seremoni gadeirio, ond roedd gan y beirniaid reswm rhesymol. Ceith y gadair hardd cyfle arall rwan.

diwrnod i'r brenin

Diwrnod Cenedlaethol Cofio T.Llew Jones ydy hi heddiw. Baswn i eisiau gyda'r 13,000 o blant ysgolion cynradd Cymru cofio un o'r awduron a beirdd mwyaf Cymru.

Darllenais ddwsin o'i lyfrau hyd yn hyn a mwynhau pob un ohonyn nhw, Barti Ddu yn enwedig fel dwedais droeon. Mae llyfrau T.Llew yn ddelfrydol i ddysgwyr canolradd ymlaen. Drwy ei llyfrau des i'n gyfarwydd â Chymraeg safonol a hanes Cymru mewn ffordd mor ddiddorol.

Mae rhai o'r plant yn gwisgo i fyny fel cymeriadau o'i lyfrau. Pe bawn i'n cael ymuno â nhw, efallai baswn i'n fodryb Tim Boswel, Tân ar y Comin. Does yna ddim llawer o wragedd yn ei storiau.

Gobeithio y caf i ddarllen gweddill o'i llyfrau i gyd. Dim ond rhyw 40 sydd ar ôl!

y deuddegfed llyfr

Gorffennais fy neuddegfed llyfr gan T.Llew Jones a brynais am bunt ym mhabell y Cyngor Llyfrau ym maes Eisteddfod y Bala. Bargen fawr wir! Dirgelwch yr Ogof ydy hwn, stori Siôn Cwilt, smyglwr Cwmtydu. Er bod y diwedd dipyn yn rhy ramantus yn fy nhyb i, does yna ddim dwywaith mod i wedi mwynhau'r nofel hon gan feistr y stori antur.

Mae Diwrnod Cofio T.Llew rownd y gornel. Braf cael darllen llyfr arall gynno fo.

siom

Dw i newydd glywed gan diwtor fy nosbarth "Tai Chi" bod y dosbarth dydd wedi cael ei ganslo. Does yna ddim digon o bobl sy'n dod yn y dydd yn ddiweddar. Dim ond dosbarth nos sy'n dal. Fedra i ddim ei fynychu achos mod i'n brysur gyda'r hwyr. Bydda i'n ymarfer "Tai Chi" ar fy mhen fy hun adref bob dydd ond dydy hynny ddim cystal â mynd i ddosbarth wrth reswm. Wel, sgen i ddim dewis. Mae'r tymor alergedd ar fin darfod. Bydda i wrthi'n cerdded.

o gymru

Dyma alaw sy'n glynu'n dynn wrth eich meddwl yn syth. Dw i'n siwr mod i wedi clywed y gân hon o'r blaen, ond dyma'r tro cyntaf i mi glywed y fersiwn llawn a hanes tu ôl iddi hi. Mae'n wefreiddiol. Bryn Terfel sy'n ei chyflwyno ar Radio Cymru. 

plac newydd

Roedd ein 'Ford Windstar' a oedd wedi bod yn ein gwasanaethu dros ddeg mlynedd yn gorfod ymddeol yn ddiweddar. Roedd yn drist ei weld o ym maes parcio 'Ford' lle adawodd fy ngwˆr o am y tro olaf. 

Fy ngwˆr sy'n gyrru'n bennaf 'Ford Explorer' a brynon ni ddyddiau'n ôl . Felly, y fi sy'n gyrru ei 'Ford Focus' bellach. Roedd yna blac eryr arian o flaen y car ond dyma benderfynu cael un newydd. Ac dw i wrth fy modd.

gwers sydyn ar hanes cymru

Diolch i YouTube, ces i wers ddifyr ar hanes Owain Glyndwr. Mae yna wyth yn y gyfres sydyn. Roedd yn haws o lawer deall y sylwedd na drwy ddarllen llyfrau. Wrth gwrs y byddai'r wybodaeth yn help mawr os byddwn i eisiau darllen mwy amdano fo o hyn ymlaen. 

peiriant golchi

Dw i'n gwirioni ar ein peiriant golchi newydd ni. Roedd rhaid prynu peiriant newydd wedi i'r un diwethaf dorri er mai dim ond 14 mis oed oedd o. Y modur oedd ar fai a byddai modur newydd wedi costio mwy na pheiriant newydd!

'Front loader' ydy'r peiriant ac mae o'n golchi llawer mwy o ddillad y tro gyda llai o dwr a sebon. Efallau fod o'n beth cyffredin bellach ond hollol chwyldroadol i mi. Weithiau dw i'n edrych ar y peiriant yn gweithio a rhyfeddu at y dechnoleg newydd.

bobotie

Roedd pot lwc ddoe (eto.) Affrica oedd y thema. Ar ôl clywed hanes rhai yn ein heglwys ni a oedd wedi bod yn genhadon yn Affrica am flynyddoedd, caethon ni brydau amrywiol o fwyd Affricanaidd, Mecsicanaidd, Tsieineaidd ac Americanaidd. Fy hoff saig oedd cawl cnau daear gyda digon o lysiau a goginiwyd gan ddynes a oedd yn byw yn Ne Affrica.

Ceisiais fy ngorau glas yn gwneud Bobotie yn ôl rysait ar y we, ond conolig oedd y canlyniad er bod fy ffrindiau trugarog yn dweud fod o'n dda. Fedrwn i ddim dod o hyd i 'chutney' yn Wal-Mart. Byddwn i'n beio ar hynny.

y lôn wen

Dw i newydd orffen y llyfr hwn gan Kate Roberts a ges i'n anrheg gan Linda ac Idris. Sgrifennodd hi am ugain mlynedd gyntaf ei bywyd yn bennaf, am ei theulu a bro ei mebyd o gwmpas Rhosgadfan. Mae dylanwad ei phrofiadau'n amlwg yn ei nofelau yn enwedig yn 'Te yn y Grug.' Gallai Begw, y prif gymeriad fod yn yr awdures ei hun - hogan ddeallus, fedddylgar a chwilfrydig. Dw i mor falch o gael cyfle i ymweld â Rhosgadfan yn ddiweddar. Medrwn i weld yr olygfa hon yn fy meddwl pan ddarllenwn i ddisgrifiad Roberts:

"O'm blaen mae Sir Fôn ac Afon Menai, Môr Iwerydd yn ymestyn i'r gorwel, Castell Caernarfon yn ymestyn ei drwyn i'r afon a'r dref yn gorff bychan o'r tu ôl iddo."

dana ni

Aeth y siwrnau adref yn ddigon didrafferth oni bai bod yr awyren o Chicago'n gorfod glanio yn Oklahoma City i osgoi storm cyn hedfan yn ôl i Tulsa.

Ces i gymaint o hwyl yn adrodd hanes fy ymweliad â Chymru, ond mae hynny wedi gwneud i mi hiraethu am Gymru'n ddwysach. Diolch o galon i'r bobl glên a wnes eu cyfarfod. Gobeithio ca i fynd i Gymru eto a'u gweld nhw eto cyn bo hir. Diolch hefyd i ddarllenwyr fy mlog!

caer (9/8/09)

Fe wnaeth Judy, Laura a Bryn fy hebrwng i Gaer yng nghar Laura. Newidiodd y golygfeydd o rai Cymreig i rai Seisnig. Gadawais y darn olaf o Gymru wrth ffarwelio â'r tri yng nghanol y dref fawr yn Lloegr.

Roedd gen i dair awr cyn dal y bws uniongyrchol i'r maes awyr. Roedd hi'n ddiwrnod braf. Dechreuais gerdded o gwmpas y dref. Nifer o hen adeiladau mawr, llu o dwristiaid, Saesneg ym mhob man. Gofynais i ddynes am gyfeiriad yn Saesneg. Ces i ateb cwrtais yn Saesneg.

Es i at yr afon agos, Afon Dyfrdwy. Roedd yna lawer o bobl yn ymlacio ar lan yr afon. Ymunais â nhw a chael bicnic bach wrth edrych ar y cychod ar yr afon a gwrando ar gerddorfa a oedd yn chwarae dros y bobl. Roedd yn braf.

diwrnod olaf (9/8/09)

Diwrnod olaf yng Nghymru.

Es i i'r cymun Cymraeg am 9 o'r gloch yn Eglwys Crist y Bala sy'n dafliad carreg o dyˆ Judy. Cafodd yr adeilad ei adnewyddu'n hyfryd yn ddiweddar. Y Parchedig Nia Roberts ydy'r ficer a ffrind i Linda ac Idris.

Roeddwn i eisiau mynd i wasanaeth efengylaidd hefyd, ac dyma fynd i adeilad bach yng nghanol y dref. Ar ôl y gwasanaeth Saesneg, clywais ddynes yn fy ngalw i wrth iddi gerdded tuag ata i. Dechreuodd hi siarad Cymraeg yn annisgwyl. Pwy oedd hi ond Sara, ffrind a chydweithwraig Nia ac un hynod o ffeind hefyd! Roedd hi'n fy adnabod yn syth wedi clywed amdana i gan Nia. Digwydd bod yn y Bala'n mynd i'r Eisteddfod oedd hi.

Ar ôl cael cinio o frechdan Siop Spar, reodd yn amser i symud i westy ger maes awyr Manceinion.

llyn celyn (8/8/09)

Aethon ni i Lyn Celyn. Mae o'n fawr ac yn ddistaw.

Gerllaw, neidiodd criw o bobl ifainc i mewn i hanner dwsin o rafftiau un ar ôl y llall i fwynhau rafftio dwr gwyn ar Afon Tryweryn.

Ar ein ffordd yn ôl, stopion ni yn nhy merch Olwen. Roedd yna gwpl o Nottingham sy'n dysgu Cymraeg. Pwy oedd y gwr ond Gareth y mae Jonathan o Sir Dderby yn ei nabod! "Byd bach," wnaethoch chi ddweud?

rhydydefaid (8/8/09)

Daeth Olwen, ffrind Judy i fynd â fi i Lyn Celyn yn ei char yn y prynhawn. Y hi a'i gwr sy'n rhedeg llety o'r enw Rhydydefaid yn Frongoch ger y Bala.

Aethon ni i'r ffermdy gyntaf. Saif y ty cadarn yng nghanol y fferm. Mae waliau'r ty mor drwchus ac mae'r rhannau o'r ty yn 400 oed! Er bod hi'n brysur gyda gwaith y llety, paratôdd Olwen de Cymreig (a Chymraeg hefyd) gwych i ni. Na châi gwraig gwely a brecwast eistedd i de'n hamddenol yn hir serch hynny. Roedd hi'n gorfod paratoi at westeion newydd, tynnu dillad gwlâu a thaweli o'r lein a hongian rhai wedi'u golchi arni hi. Dyma ei helpu hi gyda phleser.

y bala (8/8/09)

Wedi darfod eisteddfota, es i i weld o gwmpas y Bala. Tref fach ddel gyda hen adeiladau diddorol ym mhob man ydy hi.

Gofynnais i un o Siop Spar lle oedd cerflun Thomas Charles. Doedd y ferch ddi-Gymraeg ddim yn gwybod na lle oedd y cerflun na phwy oedd Thomas Charles. (Ces i fraw sydyn yn cofio'r darn o Wythnos yng Nghymru Fydd.) Roedd yna ddwy fam ifanc yn siarad Cymraeg tu allan y siop. Dyma ofyn iddyn nhw a chael y cyfeiriad. Phiw!

Ces i bicnic wrth Lyn Tegid ar ôl gweld ty Thomas Charles wedi 'i droi'n fanc gyda phlaciau i gofio Mary Jones, Tomen y Bala, Coleg y Bala, Ty Michael Jones yn ogystal â hanner dwsin o hen adeiladau o fri.

Rhaid prynu anrhegion i'r teulu. Dyma fynd i mewn i siop fach. Prynais ddau grys Cymru i'r gwr a'r mab hyna. (Sôn am ddiwydiant twristiaeth Cymru wedi cael haf llwyddiannus eleni!) Roedd perchenogion y siop wrth eu boddau'n clywed un o Oklahoma'n siarad Cymraeg.

dydd gwener (7/8/09)

Fy niwnord olaf yn yr Eisteddfod. I Faes D am gyfarfod gyda Dogfael es i. Roedd yn wych ei weld o unwaith eto. Ar ôl sgwrsio am hyn a'r llall am sbel, aethon ni'n ffyrdd gwahanol tan seremoni Gorsedd y Beirdd.

Pwy sy'n penderfynu enwau'r aelodau newydd, tybed? Roeddwn i'n meddwl bod yr enw rodwyd i Elfyn Llwyd, cadeirydd y pwyllgor gwaith yn un dda, sef Elfyn Llwyd y Llwyfan (os cofia i'n iawn.)

Treuliais y prynhawn cyfan yn y Pafiliwn yn gwylio'r perffomiadau amrywiol o unawdau a chorau i ddawnsio gwerin. Yr hyn wnaeth fy nharo i oedd y ffaith bod gan Gymry ddoniau anhygoel. Gallai unrhyw un ohonyn nhw berffomio gyda Rhydian ac Only Men Aloud ar y llwyfan.

Er gwaetha'r siom dros y gadair wag, mwnheuais y seremoni gadeirio a ganlyniodd. Rhaglen gofiadwy ar fy niwrnod olaf.

dydd iau (6/8/09)

Cyn mynd i'r cyngerdd am 8 o'r gloch, ces i ddiwrnod llawn arall ar y maes o glywed band Sipsiwn, ymuno â'r dawnsio gwerin, clywed côr merched neu ddau yn y Pafiliwn, i fwyta pastai Gymreig a brynwyd ym marchnad y ffermwyr. Des i ar draws Geraint a oedd fy nhiwtor yn nghwrs Cymraeg yn Iowa'r llynedd, ac dyma gael sgwrs sydyn.

Roeddwn i eisiau clywed côr y dysgwyr ym Maes D ond roedd hi mor boeth yno fel es i'n ôl i'r llety am y tro heb eu clywed nhw, gwaetha'r modd. Roedd hi'n wych gweld Nia eto yn y babell beth bynnag.

Roedd rhaid gyrru neges sydyn at y teulu i ddweud bod eu mam yn dal i fyw. Dyma fynd i lyfrgell fach leol. Dw i ddim yn hoffi PC. Teulu MAC ydyn ni. O, na, dydy o ddim yn gweithio ac dim ond 15 munud sy gen i. Diolch i'r Cymro Cymraeg bach rhyw 10 oed wrth fy ochr a ddwedodd wrtha i am glicio dwbl. Cynnigodd sedd gyfforddus i mi hyd yn oed.

prynhawn mercher (5/8/09)

Yn y maes brynhawn Mercher casglodd y Cymry a rhai o dras Gymreig sy'n byw tu allan i Gymru. Ces i fynd gyda Linda ac Idris i De Bach drefnwyd gan Undeb Cymru a'r Byd. Roedd yna ryw 80 o bobl o 20 gwlad gan gynnwys Twrci a Venezuela. Gwych oedd clywed nhw'n siarad Cymraeg.

Y criw o Batagonia oedd yno hefyd. Roedd yn brofiad unigryw i mi gyfarfod Vincent Evans a'r lleill. Yr unig iaith cyffredin rhyngddon ni oedd y Gymraeg gan nad ydyn nhw'n siarad Saesneg ac nad ydw i'n medru Sbaeneg.

I mewn i'r Pafiliwn am y seremoni fach yn croesawu'r 80 dilynwyd gan seremoni'r Fedal Rhyddiaith. Roedd yn braf gweld merch ifanc leol, Siân M. Dafydd yn enillydd. Roeddwn i wrth fy modd yn gweiddi "heddwch" gyda'r gynulleiddfa a hefyd canu Hen Wlad ar goedd.

Yna daeth amser i ffarwelio â Linda ac Idris. Roedd yn hyfryd eu cyfarfod a threulio dau ddiwrnod gyda nhw. Aethon nhw i'r dde tuag at y maes parcio a finnau i'r chwith ar y llwybr plastig coch a thros Bont Tryweryn at fy llety.

maes d (5/8/09)

Gosodwyd llwybr plastig coch ar y cae i'r maes. Hwylus iawn! Byddwn i'n cerdded arno bob dydd. Death llu o bobl gweddill o'r wythnos wrth i'r tywydd wella. Dacw fan swyddfa'r post lle gyrrais gardiau post at ffrindiau ynddi hi. Ac dacw Garry Owen o flaen camera teledu.

Maes D - Trefnwyd cyfarfod bach gyda ffrindiau. Es i a Linda ac Idris yno i weld Corndolly, Neil, Rosy, Les, Jenny. Roedd yn braf gweld y ffrindiau rhyngrwyd. Tra oeddwn i'n sôn am yr ymgeisydd ar gyfer Dysgwr y Flwyddyn yn y babell, pwy oedd tu ôl i ni ond Dominic Gilbert ei hun! Dyma ddweud wrtho fo mod i wedi ei weld o ar y teledu'r noson gynt a dechrau sgwrsio. Hogyn clên a dawnus ar y naw ydy o. Er na wnaeth o ennill, fod o wedi dysgu'n rhugl mewn byr amser.

judy a'i phobol

Mae Judy'n byw mewn ty teras twt sy'n agos iawn at y maes. Byddwn i'n cerdded i'r maes ac yn ôl am bedwar diwrnod yn ystod yr Eisteddfod. Saesnes ffeind iawn ydy Judy. Mwynheuais ei chwmni'n fawr yn ogystal â'i chyfleusterau. (Yr ystafell gyda'r ffenestr gaeëdig oedd fy un i.)

Roedd yna hanner dwsin o bobl a oedd yn cystadlu'n aros yno. Ann Davies a enillodd y drydedd wobr yn Unawd Soprano oedd un ohonyn nhw. Yn anffodus, methais weld ei pherfformiad ar y llwyfan ond clywais hi'n ymarfer yn ei hystafell un bore. O, roedd hi'n hyfryd! Dysgais ymadrodd ganddi hi hefyd: sut âth e? (un o Gaerfyrddin ydy hi!) Hyn pan oeddwn i eisiau gofyn iddi "how did it go?"

George oedd un arall. Aeth ei gôr, Côr Meibion y Fflint yn drydedd hefyd. Roedd o'n eistedd ar y soffa'n gwilio'r teledu'n aml. byddwn i'n cael sgwrs sydyn gyda fo pryd bynnag byddwn i'n mynd drwy'r ystafell fwyta i'r gegin.

Bryn a'i fab Iwan, cymdogion Judy sy'n ei helpu hi o gwmpas y ty bob dydd . Y Cymry Cymraeg clên ydyn nhw hefyd. Aethon ni i gyd am dro ar hyd Afon Tryweryn un prynhawn.

y pafiliwn (4/8/09)

Ces i anrhydedd o gyfarfod Haf Morris, enillydd Medal T.H. Parry Williams, ffrind i Gwilym ac un glên iawn. Roedd yn brofiad anhygoel i eistedd yn y Pafiliwm am y tro cynta a gweld y seremoni gyflwynwyd gan Dei Tomos. Mae'r Cymry'n gwybod sut i anrhydeddu rhywun sy'n deilwng. Fues i erioed mewn seremoni felly. Ces i fy mesmereiddio ganddi hi.

Roeddwn i'n edrych ymalen at Gofio T.Llew Jones yn y Babell Len yn y prynhawn. Roedd yn braf gweld cymaint o blant ac oedolion gasglodd i'w gofio fo, ond rhaid cyfaddef mod i wedi cael fy siomi. Roedd adrodd cerddi T.Llew gan blant yn wych ond roeddwn i'n disgwyl mwy nag araith ar ei fywyd a dweud y gwir.

yr eisteddfod! (4/8/09)

Mae hi'n bwrw glaw. Mae'n anodd ffarwelio â Carol a Martin wedi i mi aros yn eu llety am ddeg noson a dod i'w nabod nhw. Rhoiodd Carol dafell drwchus o'i Bara Brith i mi. Dyma Gwilym gyda ei ddau ffrind ddaeth i roi llift i mi i'r Bala.

I ffwrdd â ni i'r Eisteddfod drwy'r ardaloedd gwyrdd, prydferth. Betws-y-Coed, dacw'r Goets Fawr yn ymyl y ffordd! "Wnaethoch chi godi'n fore?" gofynodd Alwena. "Codi'n gynnar ydy codi'n fore," esboniodd Gwilym wedi clywed y saib gynna i.

Y Maes. Y Pafiliwn. Y stondinau. Y mwd. Mae glaw Llanberis wedi'n dilyn ni i'r Bala. Dw i'n cerdded o gwmpas y maes yn rhyfeddu at bob dim. Dyma stondin telynau. Adawodd merch glên i mi drio canu un ohonyn nhw. Dyma Aran Jones o Saysomethinginwelsh yn stondin Cymuned.

ffarwel i lanberis (3/8/09)

Mae hi wedi bod yn hyfryd aros yn Llanberis yn cyfarfod y bobl leol glên a gweld y golygfeydd anhygoel. Wrth gwrs mod i'n awyddus mynd i'r Eisteddfod yfory ond bydda i'n colli Llanberis hefyd.

Ces i helpu Eira bore ma eto. Yna, penderfynes i gerdded o gwmpas y dref i ddweud ffarwel â'r bobl a'r lle er gwaethaf y glaw mân - y Ganolfan Groeso, Siop y Mêl, yr arddangosfa luniau, Siop Spar... Dw i wedi prynu brechdannau, ffrwythau, iogwrt a ballu bron bob dydd yn Siop Spar a dod yn gyfarwydd â'r gweithwyr yno. "Ti isio bag?" - y cwestiwn faswn i'n disgwyl ei glywed bob tro.

Cerddes i ar y llwybr arall ar hyd Llyn Padarn i'r Gorllewin drwy'r twnnel nes cyrraedd diwedd y llyn. Des i'n ôl i'r llety wedi blino'n braf.

eglwys padarn sant, ysbyty'r chwarel (2/8/09)

Wrth gerdded allan o Gapel Coch, clywais gloch Eglwys Padarn Sant a mynd yno. Gofynodd yr offeiriad i mi wrth y drws blaen ar ôl y cymun, "Dach chi'n gwybod am Gymdeithas Madog?" Y Parchedig Bill Roberts gyfarfodais ar gwrs Cymraeg Madog yn Iowa'r llanedd wnaeth ymweld â'r eglwys yn ddiweddar, digwydd bod! Enghraifft arall o'r ffaith pa mor fach ydy byd y Cymry Cymraeg.

Roedd un lle arall wedi'r cwbl mod i eisiau ei weld yn Llanberis, sef Ysbyty'r Chwarel yn ymyl Llyn Padarn. Ymysg y pethau meddygol yn yr arddangosfa fach, gwelir offer i brofi llygaid (y llun hwn i fy ngŵr) a dodrefn T.Rowland Hughes. Dim ond ychydig o ymwelydd oedd yna brynhawn Sul, a ches i ofyn cwestiynau amrywiol i'r hogyn clên o Ddyffryn Nantlle oedd yn gwarchod yr arddangosfa.

Yna, es i gerdded ar hyd y llyn i'r gorllewin. Roedd y llwybr braidd yn garegog a chaled fel mod i'n penderfynu dychlwelyd ar ôl hanner ffordd. Mwynheuais y golygfeydd hyfryd beth bynnag.